MÜZİĞİN ANLAMDAN TINIYA DÖNÜŞÜMÜ
Bu kitap endüstri mühendisliği
eğitimi aldıktan sonra, aynen müzikte olduğu gibi birçoğumuzun yaşamında
oldukça önemli bir yer tutan moda sektöründe ve tanınmış markalarda yöneticilik
görevlerinde bulunmuş Cem Mergen’in bir Klasik Müzik dinleyicisiyken nasıl Yeni
Müziğe doğru evrildiğinin hikâyesini anlatmaktadır.
Kitabın editörü olarak yapmış
olduğum okumalar sonucunda yazarımızı “Profesyonel Müzik Dinleyicisi” olarak
tanımlamaya karar verdim. Başlangıçta tanıdığı melodileri bir araya toplamak
amacıyla başladığı müzik dinleme yolculuğunda o kadar derinlere inmiş ki
Spotify, Soundcloud ve Youtube gibi dijital müzik platformlarında, sadece Yeni
Müzik konusunda toplamda 14680 eser, 3910 saat ve 162 gün boyunca hiç tekrar
etmeden dinlenebilecek playlistler (dinleme listesi) oluşturmuş. Bununla da
yetinmeyerek, bu eserlerin bestecilerinin yaşamlarını, eserlerin bestelenme
sürecini, hangi koşullar altında bestelendiğini ve eserin neyi anlattığını da
merak ederek araştırmaya başlamış. Müzik dinlemeye duyduğu bu derin ilgi,
sonunda onu kitabın konusu olan büyük değişimle birlikte Klasik Müzikten Yeni
Müzik’e getirmiş. Kitaptan bir bölüm: “Debussy‘nin ilk atonalite sağlayabildiği
yıl 1894, Planck’ın ayrık kuantumları ortaya atması 1900. Schönberg‘in
dodekafoniyi müzik dünyasıyla tanıştırması 1923 yılında gerçekleşirken, Einstein,
Heisenberg, Schrödinger’in sırasıyla görelilik kuramı ve kuantum mekaniğinin
büyük gelişmelerinin tamamlanması 1915’le 1927 arasına denk geliyor.” Müzikteki
değişimi sadece müzikle değil, dönemin filozofları, ressamları, bilim adamları,
sanat ve felsefi akımlarıyla birlikte ele alıyor. Diyor ki; “Değişimden
korkmayın, buna açık olun ve etrafınızı değiştirmeye kendinizi değiştirerek
başlayın.”
Kitap boyunca süren müzik
yolculuğuna okurları da ortak edebilmek için, kitapta ismini verdiği 300’den
fazla örnek eser için birer QR kod veriyor. Aydınlatıcı ve pek de görülmemiş bu
yöntemle birlikte Cem Mergen’le Yeni Müzik yolculuğuna çıkmaya hazır mısınız?
Prof. Dr. Süleyman
Tarman
Editör ve Genel Yayın Yönetmeni
* * *
Her şeyde en güncelin
peşindeyiz—bilginin, haberin, ekonomi-politiğin, ötesinde kültürün,
toplumsallığın, girift ilişki biçimlerinin; dahası bunları şekillendiren
teknolojilerin, bunlarca üretilen söylemlerin, kimliklerin…Tüm bunların
yansıdığı güncel sanat üretimlerine gelince, dolaşımdaki pratiklerinin ister
yeni medyaya koşut ya da disiplinle rarasından besleniyor olsun, görsellikle
sınırlı, mekân ve uzamda yer bulan örneklerine yönelirken aynı farkındalık ve
duyarlılığı duysal alanda nedense göstermeyiz; hep “bildiğimiz şarkıları,”
liseden beri “sevdiğimiz müzikleri,” genellikle de çeyiz sandığımızın naftalin
kokan eskilerini arar, dinler dururuz. Bu kanıksanmış, kalıplaşmış ezberi
bozmanın zamanı geldi de geçti bile. Tamam, hemen “Yeni Müzik çok zor!”
diyenler çıkacaktır; ama bu sözde konfor alanından uzaklaşmadan başka dünyalara
varmanın olanağı da yok, en azından kısıtlı. “Başka gezegenlerin havasını
solumak” isteyen ama bunun için ilk adımı henüz atamayan, nereden başlayacağını
tam bilemeyenler için aynı yollardan geçmiş, öbür kıyıya varmış, şimdi de
cesareti olanları yanına davet eden, dahası yol haritasını paylaşan Cem
Mergen’in kitabı ajandasını adına da taşıyor: Duvarlar Yıkılınca… İlla ki
yıkılacak; ardını görmek, daha geniş bir dünyanın sesini duymak isteyenlere…
Prof. Dr. Hakkı Alper
Maral,
Besteci, Müzikolog
